Standpunten naast elkaar gezet
Al eeuwenlang is er nagedacht over 'het goede leven' zoals de Griekse filosofen dat noemden. De regels voor het goede leven zijn in onze tijd vaak persoonlijke opvattingen over een zinvol leven geworden. De pluraliteit van standpunten en opvattingen over een betekenisvol leven is van grote waarde. En juist daarom zijn er verschillende boeken waarbij deze standpunten bij elkaar zijn gebracht. Bij deze categorie vind je een aantal van deze bronnen.
Een overzicht
The meaning of life according to the Great and the Good
Richard Kinnier et al. verzamelde citaten van bekende mensen. Hij categoriseerde deze mooie citaten in 10 verschillende categorieën over de zin van het leven.
- Het leven is om van te genieten.
- Wij zijn hier om God te dienen.
- We zijn hier om wijsheid te zoeken en ons zelf te realiseren.
- De zin van het leven is een mysterie.
- Het leven is zinloos.
- Wij zijn hier om anderen te helpen.
- Het leven is een strijd.
- Wij zijn hier om aan de maatschappij bij te dragen .
- Wij moeten zelf zin creëren.
- Het leven is absurd.
Deze categorieën bevatten een mooie controverse. Gaat zingeving in eerste instantie over onszelf of juist over anderen?
The Story of God (with Morgan Freeman)
"De verhalen over de oorsprong zijn de oudste verhalen die er zijn. De gedeelde woorden en herinneringen zijn de lijm van onze beschaving. Wij delen niet hetzelfde scheppingsverhaal. We komen allemaal ergens anders vandaan. Maar iedereen, ongeacht ons geloof, is het over een ding eens. Het wonder en de dankbaarheid dat we überhaupt bestaan. Ik hoop fervent dat mensen hun hart en geest openstellen en zien dat onze religies ons niet hoeven te verdelen. Ze bezitten de kracht om ons te verenigen, zodat we samen buitengewone dingen kunnen bereiken. Net als in het begin, op dit moment en in de toekomst. Een wereld zonder einde.", aldus Morgan Freeman in de zesdelige documentaire (ook op Netflix te zien) 'The Story of God'.
Freeman gaat op zoek naar antwoorden op de grote levensvragen, zoals
- Wat is er na de dood?
- Wat is de Apocalyps?
- Wat is schepping?
- Wie is God?
- Waarom bestaat er kwaad?
- Wat is de kracht van wonderen?
Naast in bestaande en verloren gegane religies, zoekt hij ook op ongewone plaatsen naar antwoorden. Zo interviewt hij o.a. een voormalig IS-ganger, overlevenden van de ramp in New Orleans en een neonazi-skinhead. Een indrukwekkende documentaire (ook op Netflix te zien) met mooie beelden.
Vraag naar de zin van het bestaan
Dit boek is een verslag van qua achtergrond nogal verschillende Nederlanders die in 1995 in de Amsterdamse Beurs van Berlage over de zin van het leven hebben gemijmerd. De hebben een inventarisatie gemaakt van de posities die mensen kunnen innemen bij het zoeken naar antwoorden op de zinvraag. Zij komen tot acht verschillende posities die mensen kunnen innemen:
- De religieus-metafysische positie
Het bestaan heeft zin! Er bestaat namelijk iets absoluuts waar alle zin vandaan komt. - De aardse positie
Het bestaan heeft zin! De zin ligt in het realiseren van een toekomstideaal. - De cultuur relativistische positie
De binnen de cultuur geldende waarden zijn richtinggevend voor het concrete handelen van de mens en voor de zin van zijn eigen leven. - De moderne individuele positie
De mens neemt zijn eigen waarden als kader voor zijn concrete handelen en schrijft deze niet dwingend voor aan anderen. - De nihilistische positie
Het bestaan heeft geen zin! Een mens is in het bestaan geworpen en moet daar het beste van maken. - De sceptisch optimistische positie
De mens staat sceptisch tegenover een mogelijk antwoord op de vraag naar de zin van het bestaan. - De pragmatische individualistische positie
Deze mens zoekt geen concreet antwoord naar de zin van het bestaan, omdat het antwoord altijd afhangt van het kader waarbinnen een antwoord wordt gezocht. - De vrijdenkerspositie
Deze mens stelt de zinvraag zelf ter discussie en zoekt dus geen antwoord daarop.
Wat is zingeving?
In het boek 'Waarvoor je leeft' doen Alma en Smaling een voorstel tot een definitie van zingeving. Zij onderscheiden hierbij alledaagse en existentiële zingeving, hetgeen ook de sleutel is om hun definitie op waarde te schatten. Alledaagse zingeving gaat over ons leven in allerlei dagelijkse situaties die voor ons op een vanzelfsprekende manier begrijpelijk en hanteerbeer zijn. Wij reflecteren niet op het proces van zingeving in tegenstelling tot existentiële zingeving. Deze laatste zingeving gaat over het zoeken en deels ook vinden van antwoorden op levensvragen. We plaatsen iets in een breder verband van betekenissen die ons menselijk bestaan betreffen. Deze zingeving kan bestaan bij de gratie van ons vermogen tot reflectie waardoor we de onmiddellijkheid van het hier en nu kunnen overstijgen.
Zingeving wordt gezien als een persoonlijke verhouding tot de wereld door het plaatsen van iets in een breder verband waarbij de volgende negen ervaringsaspecten een rol spelen: doelgerichtheid, samenhang, waardevolheid, verbondenheid, transcendentie, competentie, erkenning, motiverende werking en welbevinden. Hierbij komen Alma & Smaling dan tot de volgende definitie van (existentiële) zingeving: ‘een persoonlijke verhouding tot de wereld waarin het eigen leven geplaatst wordt in een breder kader van samenhangende betekenissen waarbij doelgerichtheid, waardevolheid, verbondenheid en transcendentie worden beleefd, samen met competentie en erkenning, zodat ook gevoelens van gemotiveerd zijn en welbevinden worden ervaren.’